Theatrale rondleiding

Maurits Clant van Hanckema (1730-1804)
en
Everdina Josina Lewe van Mathenesse (1733-1808)

Ze trouwden op 25 augustus 1759 te Zuidhorn.  

DE RONDLEIDING

Maurits:
Voor elk die hier passeert zijn wij alleen historie.
Misschien leven wij voort in schrift of in memorie.

Everdina:
Wij, dat zijn Maurits Clant in Hanckema gesproten,
Landadellijke trots, behorend tot de groten.

Maurits:
En Everdien Josien Lewe van Mattenesse,
Mijn erenhafte vrouw, voornaam als een prinsesse.

Everdina:
Toevallige passant, de dag der monumenten,
Grijpen wij gaarne aan u niet alleen met prenten,
Maar levend, in persoon, en dat geldt voor ons beiden,
Door onze mooie borg tezamen rond te leiden.

Maurits :
Wellicht zegt gij: „ Hoezo? ‘k Zie niets. Dit heeft geen zin.”
Doet eventjes uw best: schakel verbeelding in.
Geheel ´t interieur behangen met goudleer,
Ademt mét meubilair een rijke atmosfeer.

Everdina :
Een kamer rijk getooid met sterren aan ´t plafond
En zacht schijnende maan siert de begane grond.
Met luchters fraai verlicht tegen het avonduur
Waand´ u zich binnenshuis als vrij in de natuur..

Maurits :
Met snijwerk rijk getooid was er een grote schouw.
Daarboven een portret, blijk van Oranje-trouw.
Stadhouder Willem Drie in manlijk groot formaat
Alsof hij levensecht bij ons daar voor u staat.

Everdina :
Een borg als een kasteel. Met singel en een poort,
Met tuin en gracht en brug, een veilig toevluchtsoord.
Een toren slank en fier met rode koepelspits,
Als merkteken in ’t land de reizigers tot gids.

Maurits:
En in de spits een klok die, zo de mare wil,
Altijd welluidend klinkt als voorspoed is op til.
Klinkt ze met valse toon dan is het minder goed.
Want dat is een signaal voor ramp en tegenspoed.

Everdina :
Hoorden een kwade dag, het is heel lang geleden,
Hoe valse tonen plots bij ons de lucht doorsneden.
En na die valse toon die ging door merg en been,
Was er een soort Merlijn die op de borg verscheen.    

Maurits :
Hij sprak met hese stem: “‘k Moet u helaas voorspellen,”
Gij zult binnen een eeuw geen zegeningen tellen.
Hanckema zal vergaan door afbraak en door sloop.
De krant maakt dan gewag van ene houtverkoop.
Uw adellijk geslacht zal dan niet meer bestaan,
En door uw trots kasteel zal dan de heirweg gaan.
De reiziger zal dan geen spoor meer kunnen vinden,
Want alles wat hier staat verwaait met alle winden.”

Everdina:
Dat hebbende gezegd verdween hij in de mist.
En wij dachten toen nog dat hij zich had vergist.
Want wie gelooft een man die uit het niets verschijnt,
En daarna als een schim in leegte weer verdwijnt?
Maar nu wij hier zo staan, verast en onverwacht,
Zien wij tot onze smart dat alles is volbracht.
Zoals die vreemde schim, als echo van de klok,
Destijds reeds kon voorzien zoals het zich voltrok.

Maurits :
Het is voor mij een schok. Waar Hanckema eens stond,
Is er niet meer te zien dan strepen op de grond.
Wat lage muurtjes ook, niet eens zo heel erg veel.
Ze zijn, da´s erger nog, niet eens origineel.

Everdina:
Ach man, wees juist verblijd. Door tekens zo concreet,
Want die bewerken juist dat niemand dít vergeet:
Dat ooit hier stond een borg, al is ’t nu een fragment.
’t Gevolg is dat het volk de Hanckema nog kent.

Maurits :
Dat is een mooi besluit. Het komt precies tepas.
Een merkteken in ‘t land van wat er vroeger was.
Maar onze tijd is op. Dus sluiten we nu af
Gids zijn in onze borg dat was voor ons geen straf.

Maurits en Everdina:
Heb dank voor uw geduld het was een grote eer
U voor te mogen gaan in wat historie-leer.
Gij zet uw weg nu voort, de toekomst onbekend.
Maar wij, wij blijven hier. Wij zijn een monument!