In 1731 was Rudolf de Mepsche verantwoordelijk voor de sodomieprocessen als gevolg waarvan 21 mannen te Zuidhorn om het leven zijn gebracht.
YouTube film hierover: https://youtu.be/efPYwzRx0zg
Rudolf de Mepsche
Rudolf de Mepsche, heer van het Faan, woonde sinds ongeveer 1714 op de voormalige borg Bijma. Hij trouwde in 1718 met Suzanna Alberda van Sandeweer. Hij werd in de periode na 1720 eigenaar van al het land in Faan en Niekerk en kon zich daarmee politieke macht verwerven in de Ommelander Landdag. Bovendien was de Mepsche grietman, een soort rechter, in Oosterdeel-Langewold. Hij had dus veel macht en dat leidde in 1731 tot de veroordeling van een groot aantal personen vanwege vermeende sodomie. Hiervan werden 21 personen in september 1731 in Zuidhorn vermoord en verbrand.
[Afbeelding: huis Bijma]
In die tijd was sodomie ( homosexualiteit ) strafbaar waarvoor vaak de doodstraf werd uitgesproken. In de periode 1730- 1733 werden in ons land meerdere processen gevoerd, maar de massale executie van de 21 jongens en mannen tussen 15 en 48 jaar vormde echter een uitzondering. Het is nog altijd onduidelijk of de Mepsche zich heeft laten leiden door louter politieke overwegingen of zich heeft laten inspireren door de opvattingen van de toenmalige predikant in Niekerk. In Niekerk preekte in die tijd dominee Van Bijler, een vroegere vriend van de Mepsche. Ook van de kansel werd sodomie sterk veroordeeld en de opvattingen van dominee Van Byler, schrijver van het boek “De Helsche Boosheit of de Grouwelijke Sonde der Sodomie”, zullen de Mepsche hebben beïnvloed.
Volgens de overlevering was de Mepsche, Mepske van ’t Foan, een schurk en machtswellusteling die zich verrijkte ten koste van anderen. Door de homofielenjacht wilde hij politieke tegenstanders uitschakelen. Daar tegenover staat de opvatting dat de Mepsche handelde vanuit een religieuze overtuiging. Alle ellende in die tijd werd veroorzaakt door de lossen zeden en er werd door de predikanten verwezen naar de ondergang van Sodom en Gomorra.
[Afbeelding: geschrift ondertekend door grietman De Mepsche]
Met name door de hoge kosten van het zogenaamde monsterproces, die hij volgens het Groninger recht zelf moest betalen, ging hij in 1747 failliet. Daarna werd hij drost van Wedde en toen hij in 1754 stierf waren er nog veel schulden.
(Met dank aan Aaltje Kiestra van Streekhistorische Vereniging Aeldekerka)